Biej wieze van sjpreëke: Wessje in de buut

In dit artikel:

De dialectgroep van Heemkundevereniging Brunssum organiseert regelmatig bijeenkomsten onder de naam Bie Wieze Van Sjpreëke en nodigt iedereen uit om mee te doen: stukken te schrijven en in te zenden of langs te komen op hun maandelijkse avond (tweede maandag van de maand, 20.00 uur) in de voormalige Mariasjoël tegenover het politiebureau, Prins Hendriklaan 382 in Brunssum.

Het artikel beschrijft vervolgens een vroeger huishoudenritueel: vóórdat huizen een vaste badkamer hadden, vond het baden één keer per week plaats in een grote zinken buut. Op (meestal) zaterdagmiddag werd water in een grote wasketel boven het vuur verwarmd; dat hete water werd in de buut gegoten en met koud water op de juiste temperatuur gebracht. Zeep (zoals klokken- of Sunlightzeep) en een houten spoelstok werden gebruikt. De jongsten gingen eerst in de buut; de moeder zong, zeepte in en spoelde haren na met de spoelstok. Tussen de beurten door schepte men schuim weg en vulde men bij met vers warm water; de ketel op het vuur werd telkens bijgevuld. Aan de rand was te zien hoeveel mensen al geweest waren. Toen gezinnen later een echte badkamer kregen, verdween de buut vaak uit gebruik.

Kort geplaatst: het stuk zet een levendig beeld neer van praktische en sociale aspecten van vroeger badritueel en van de overgang naar moderne sanitaire voorzieningen.