Column Hugo Luijten in De Stemming: Stemadvies
In dit artikel:
Hugo Luijten schetst in zijn column van 26 oktober 2025 een cynisch en humoristisch beeld van de laatste dagen voor de Nederlandse verkiezingen. Volgens de peilingen staan de kiezers in twee blokken tegenover elkaar: een centrum-linkse formatie zonder VVD goed voor ongeveer 65 zetels, en een (radicaal-)rechtse combinatie met de VVD rond de 60 zetels. Kleine restzetels of een onverwachte uitschuiver zullen dat beeld naar verwachting niet fundamenteel veranderen.
Luijten benadrukt dat partijen binnen een blokkensamenstelling als communicerende vaten werken: GL-PvdA kapt stemmen weg bij D66, Volt en de linkervleugel van het CDA; de PVV poogt JA21 en de VVD in te dammen; en kleine splinterpartijen richten zich opportunistisch op het electoraat van anderen. Sommige kleintjes hopen zo minimaal een paar Kamerzetels te behouden — quasi anekdotisch vertaald als ’zodat ze kunnen klaverjassen’.
Wat coalitievorming betreft schetst hij twee onwelriekende opties: Wilders zou, ondanks brede uitsluiting, kunnen proberen met SGP en 50+ een veelpartijenkabinet te plakken, maar zou dan zo’n twintig zetels tekortkomen en een instabiel zespartijenblok afdwingen dat waarschijnlijk geen vertrouwen haalt — iets wat Wilders volgens Luijten óók niet zou schuwen, omdat hij dan kan claimen te zijn tegengewerkt. Aan de andere kant zou centrum-links met toevoeging van Volt, PvdD, Denk en de SP een zevenpartijencoalitie kunnen maken, mits Jetten en Bontenbal daaraan willen meedoen — een brede, maar weinig samenhangende combinatie.
Zijn praktische stembusadvies is scherp en simpel: wie een centrum-links kabinet wil, stemt GL-PvdA om die lijst binnen het blok de grootste te maken; wie per se radicaal-rechts wil, kan op welke rechtse partij dan ook stemmen, maar besef dat dat veel extra stemmen (ongeveer anderhalf miljoen extra kiezers voor twintig zetels) vereist. De toon van de column is spottend en licht polemisch, waarbij Luijten de onvoorspelbaarheid en het gekrakeel rond coalitievorming centraal zet.