Compleet nieuwe manier van onderwijs door AI: 'School kan onmogelijk op AI controleren'
In dit artikel:
Op het Philips van Horne in Weert verandert het schoolwerk door de opkomst van AI: programma’s als ChatGPT kunnen in korte tijd essays, presentaties en andere opdrachten produceren, waardoor het toetsen van alleen het eindproduct minder zinvol wordt. Docent Nederlands Christa Maartense zegt dat leraren daarom nadrukkelijker naar het werkproces moeten kijken en leerlingen moet laten aantonen hoe ze tot resultaten komen.
Leerlingen gebruiken AI veelvuldig en vinden het vooral handig voor lange of saaie teksten en bij werkstukken. Tegelijk zien ze nadelen: routinematig alles laten doen door AI kan luiheid en minder leeropbrengst veroorzaken. Ook is vertrouwen in detectietools laag: een leerling vertelde dat een door een controlesysteem als grotendeels door AI geschreven aangemerkte tekst toch gewoon door hemzelf was gemaakt; een proef met een door ChatGPT geschreven tekst leverde vervolgens het omgekeerde oordeel op, waarna die controletool op school werd afgeschaft.
De school hanteert geen totaalverbod. AI-gebruik is toegestaan als hulpmiddel tijdens het proces, mits de leerling de uiteindelijke eigenaar van het werk blijft. Om beter aan te sluiten op deze realiteit heeft de school dit schooljaar voor het eerst een AI-training voor havo-4 gegeven en is er een AI-coach aangesteld. Docent bedrijfseconomie Thijs van der Laak merkte dat leerlingen niet per se verder waren dan docenten verwachtten en benadrukt dat AI ook creativiteit kan stimuleren: opdrachten leiden nu tot realistischer, beter uitgewerkte ondernemingsideeën.
Taalpublicist Jan Peter Pellemans gebruikt AI als hulpmiddel bij schrijven, noemt het een “schrijfmentor” en ziet het als een manier om creativiteit te prikkelen. Tegelijk waarschuwt onderzoek van de overheid—dat recent verscheen—dat veel scholen nog geen duidelijk AI-beleid hebben, terwijl leerkrachten daar wel behoefte aan hebben. Het rapport onderstreept ook dat docenten digitale vaardigheden nodig hebben en dat AI leerprocessen kan versnellen door gepersonaliseerd leren en creatief lesmateriaal.
Kortom: AI dwingt scholen hun beoordeling en onderwijsaanpak te herzien, met een verschuiving van resultaat- naar ontwikkelingsgericht onderwijs, maar beleidsvorming, docenttraining en betrouwbare detectie blijven knelpunten.