Kamerleden: onbegrijpelijk dat Zuyderland winst maakt én afschaalt
In dit artikel:
Twee Kamerfracties en actiegroepen uiten verontwaardiging nu ziekenhuisgroep Zuyderland verklaart dat financiële overwegingen meebepaalden waar complexe acute zorg en de kraamzorg in Parkstad komen. Zuyderland bouwt een nieuw ziekenhuis in Heerlen dat rond 2030 klaar moet zijn, maar besluit de volwaardige 24/7 spoedeisende hulp en intensive care te concentreren in Geleen. Volgens het ziekenhuis maakt een toekomstig tekort aan gespecialiseerd personeel zo’n concentratie noodzakelijk; tegelijk zou het bundelen van de complexe zorg in Geleen ongeveer 200 miljoen euro schelen.
CDA-Kamerlid Harmen Krul noemde de situatie “heel wrang” omdat Zuyderland vorig jaar een positief resultaat boekte van ruim 21 miljoen euro op een omzet van ongeveer een miljard. Tegenstanders vinden het moeilijk te accepteren dat financiële argumenten worden aangedragen terwijl het ziekenhuis winst maakte. Zuyderland stelt dat het resultaat niet is uitgekeerd maar aan de reserves is toegevoegd en dat de financiële positie juist nodig is om de toenemende zorgvraag te kunnen dragen.
Politiek-bestuurlijke grenzen spelen een rol: meerdere ministers en Kamerleden hebben herhaald dat zij geen wettelijke bevoegdheid hebben om bestuurlijke locatiekeuzes van ziekenhuisdirecties te overrulen. De directie van een zorginstelling draagt verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van zorg en heeft volgens de huidige regels het laatste woord over inrichting en plaatsing van afdelingen.
PVV-Kamerlid Rene Claassen riep op tot een wettelijke maatregel om winstuitkeringen te verbieden en middelen aan te wenden voor behoud van personeel, maar minister Jan Anthonie Bruijn (VVD) benadrukte dat er geen winstuitkeringen zijn gedaan en dat de financiële opbrengst binnen de instelling bleef. Bruijn onderstreepte ook dat het personeelstekort doorslaggevend is en lichtte maatregelen toe die Zuyderland onderzoekt of uitvoert: werving van buitenlandse verpleegkundigen, huisvestingsopties, inzet van gepensioneerden, extra toelagen voor nacht- en weekenddiensten en gerichte loonsverhogingen buiten de cao.
De Ziekenhuisalliantie, die het besluit aanvecht, waarschuwt dat Parkstad een kwetsbare regio is met gezondheidsachterstanden en zorgmijders en dat het verlies van delen van ziekenhuiszorg ernstige gevolgen kan hebben. SP-Kamerlid Jimmy Dijk verzocht de minister in gesprek te gaan met die actiegroep; Bruijn weigerde dat, en prees de regionale consultatie rondom het besluit als voorbeeld van een ordentelijk proces waarin lastige keuzes onvermijdelijk zijn.
Eerdere afspraken moeten flexibiliteit bieden: onder voormalig PVV-minister Fleur Agema is vastgelegd dat de nieuwbouwplannen aanpasbaar blijven; als het personeelstekort in de toekomst is opgelost, kan complexe spoedzorg alsnog in Heerlen worden ondergebracht. Zuyderland werkt bovendien aan een plan voor geboortezorg in Parkstad, waarover de Kamer later wordt geïnformeerd.
Het dossier keert op 25 september terug in de Tweede Kamer, kort voor de verkiezingen. De kwestie sluit aan op eerdere politieke beloften om afschaling in Heerlen te voorkomen, maar kabinet en Kamer houden vol dat juridische interventie in bestuurlijke ziekenhuiskeuzes beperkt is.