Nederland geeft fossielen Dubois-collectie terug aan Indonesië: 'Heelt historische wonden'

In dit artikel:

Nederland geeft de zogeheten Dubois-collectie terug aan Indonesië. Minister Gouke Moes (BBB) overhandigde vrijdag in Naturalis Leiden een intentieverklaring aan zijn Indonesische ambtgenoot Fadli Zon; het gaat om ruim 28.000 fossielen die in de 19e eeuw op Java en Sumatra zijn opgegraven door dwangarbeiders onder leiding van de Limburgse onderzoeker Eugène Dubois. Belangrijke stukken uit de verzameling zijn een schedelkapje, een kies en een dijbeen van Homo erectus, de rechtop lopende mensachtige die een sleutelrol speelt in ons begrip van menselijke evolutie.

De beslissing volgt op een advies van de onafhankelijke Commissie Koloniale Collecties, die concludeerde dat de fossielen nooit het eigendom van Nederland zijn geworden en dat de gedwongen opgravingen onrecht zijn jegens de betrokken mensen; bovendien hadden de vondsten destijds spirituele en economische waarde voor lokale gemeenschappen. Naturalis-directeur Marcel Beukeboom zei dat het advies nieuwe juridische inzichten bracht en dat de instelling het wetenschappelijk partnerschap met Indonesische onderzoekers onverminderd wil voortzetten.

Fadli Zon noemde de repatriëring „een stap naar het helen van historische wonden” en sprak van herstel van een verstoorde keten van cultureel erfgoed. De terugkeer moet niet gezien worden als het einde van samenwerking, maar als een nieuwe fase waarin Indonesische en Nederlandse wetenschappers gezamenlijk verder onderzoek naar de menselijke ontwikkeling kunnen doen.