Verkiezingsuitslag: rechts-extremistische AfD verdrievoudigt steun in Noordrijn-Westfalen
In dit artikel:
Kiezers in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen (NRW) gingen zondag naar de stembus voor gemeenteraads-, stads-, en districtsraden, plus burgemeesters en districtshoofden; in enkele gemeenten is op 28 september een herstemming nodig omdat geen kandidaat een meerderheid behaalde. Volgens een WDR-prognose blijft de CDU onder bondskanselier Friedrich Merz met circa 34,6% de grootste partij. De sociaaldemocraten (SPD) zakken naar ongeveer 22% en de Groenen vallen terug naar 12,9%. De grote winnaar is de radicaal-rechtse AfD, die haar steun verdrievoudigde tot rond de 15,3%.
Historicus Georgi Verbeeck (Universiteit Maastricht) benadrukt dat de AfD niet langer een puur Oost-Duits fenomeen is: de partij scoort ook sterk in arme delen van het westen, met bijvoorbeeld bijna 30% in Gelsenkirchen. NRW toont volgens hem een sterke regionale scheiding: in grote steden en het industriële Ruhrgebied concurreren SPD en AfD, terwijl de CDU traditioneel goed presteert in meer landelijke gebieden zoals Westfalen en Sauerland.
De uitslag was de eerste lokale test voor de nieuwe federale coalitie waarin Merz’ CDU participeert. Hoewel de CDU haar positie vrij goed houdt, lopen coalitiepartner SPD en de coalitie als geheel aanzienlijke schade op — Verbeeck noemt het voor de SPD een historisch dieptepunt, waardoor de regering in Berlijn slechts beperkt lucht krijgt.
Voor de Nederlandse buurstaat Limburg is de directe invloed van zulke lokale Duitse uitslagen beperkt: lokale besturen kunnen wel lobbyen en samenwerking op kwesties als mobiliteit of grensoverschrijdende bedrijventerreinen bevorderen, maar beslissingen met grote impact (bijvoorbeeld over grenscontroles, immigratie en brede economische koers) worden op nationaal niveau in Berlijn genomen. Vincent Pijnenburg (voormalig voorzitter Business Club Maas Rhein) wees vooraf op praktische aandachtspunten die wel relevant zijn voor Limburg, zoals fiets- en ov-verbindingen en de ontwikkeling van een bedrijventerrein bij Elmpt–Niederkrüchten.
Verbeeck waarschuwt dat de opmars van de AfD reden tot zorg is voor Nederland en Europa vanwege mogelijke politieke instabiliteit in Duitsland. Of die vrees zich materialiseert hangt volgens hem af van de weerbaarheid van gematigde partijen en hun vermogen beleid te voeren dat vertrouwen terugbrengt bij kiezers.